Xung quanh bài thi IELTS Speaking – Những điều cần biết
IELTS vốn đã là tổng thể một bài thi khó và cần chuẩn bị kỹ càng nếu bạn muốn đạt được band điểm cao.
Trong đó, phần cuối cùng của một bài thi IELTS là Speaking, thường là phần thi gây cho thí sinh nhiều tâm lý lo lắng nhất bởi đây không còn là phần làm bài trên giấy nữa mà bạn phải tương tác trực tiếp với các chuyên gia bản ngữ – những người sẽ quyết định trình độ giao tiếp của bạn theo nhiều tiêu chí định sẵn. Dưới đây là những thông tin bạn cần biết về IELTS Speaking:
- Thông Tin Chung Về IELTS Speaking
Khác với các phần thi IELTS Listening, IELTS Reading, IELTS Writing Task 1 & IELTS Writing Task 2, phần thi IELTS Speaking đòi hỏi bạn phải phỏng vấn (interview) trực tiếp, “face-to-face” với một Giám Khảo (Examiner) trong thời gian từ 10 đến 14 phút.
Phần thi này có 03 phần (03 parts) và cuộc nói chuyện giữa bạn với vị Giám Khảo sẽ được ghi âm lại. Tuy nhiên, điểm số của bạn sẽ được quyết định ngay sau khi phần thi kết thúc và được chấm dựa trên 04 tiêu chí: “fluency & coherence”, “lexical resource”, “grammatical range & accuracy” và “pronunciation”.
Band điểm IELTS Speaking của bạn thường được quyết định theo nguyên tắc: nếu Giám Khảo nghĩ rằng bạn đang ở giữa Band 7 và Band 8 thì Band điểm của bạn sẽ là 7.5.
4 điều cần biết:
Để chuẩn bị tốt cho phần thi IELTS Speaking thì bạn cần phải biết 04 điều cơ bản sau:
- Thứ nhất, định dạng (format) của bài thi;
- Thứ hai, chủ đề thường xuất hiện trong phần thi;
- Thứ ba, cách chấm điểm từng phần và giám khảo;
- Thứ tư, kĩ thuật thực chiến trong phòng thi.
2. Cấu Trúc Chi Tiết Của Phần Thi IELTS Speaking
Theo đó, phần thi IELTS Speaking có 3 phần (parts) và được thực hiện trong khoảng thời gian từ 10 đến 14 phút tuỳ theo khả năng nói của bạn.
- IELTS Speaking – Part 1
Part 1: các bạn phải trả lời khoảng 3-6 câu hỏi ngắn kiểu như “What are you studying now?” hoặc “Where is your favourite place to visit?” và các bạn phải nói từ 2 đến 4 câu để trả lời cho từng câu hỏi như thế này.
(Một ví dụ về bài thi IELTS Speaking)
- IELTS Speaking – Part 2
Part 2: các bạn sẽ nhận một thẻ gợi ý (cue card) được ghi trên giấy A4 (hoặc letter) và phải chuẩn bị trong vòng 1 phút. Sau đó, các bạn phải trình bày câu trả lời trong 2 phút.
Những thẻ gợi ý (cue card) này thường xoay quanh 4 nhóm chủ đề chính:
- Sự kiện, hành trình hoặc kỉ niệm (events, journey or memories),
- Tình huống (situations),
- Con người (people)
- Một vật dụng (objects).
Sau khi trình bày xong, có thể giám khảo sẽ hỏi thêm 1 hoặc 2 câu hỏi phụ để làm rõ thêm phần trình bày của các bạn và chứng tỏ rằng bạn không học thuộc lòng đáp án từ trước.
- IELTS Speaking – Part 3
Part 3: được đánh giá là mang tính học thuật nhất trong phần thi IELTS Speaking.
Trong phần này, các bạn phải trả lời từ 3 đến 4 (thậm chí 5 hoặc 6) câu hỏi mang tính suy luận hoặc nêu ra quan điểm, ví dụ:
- “What do you think about changes of transport system in your hometown?”
- “Do you think that technology have more negative impacts on your society?”.
Đối với các câu hỏi trong phần này, các bạn phải trả lời bằng một đoạn văn (paragraph) từ 05 đến 06 câu cho từng câu hỏi, tập trung vào các từ khoá được nêu ra trong đề bài.
3. Các Chủ Đề Thường Gặp Trong IELTS Speaking
Phần thi IELTS Speaking có chủ đề không quá rộng, Thầy đã thông kê và thấy xoay quanh các chủ đề chính như sau:
- Part 1 (Câu Hỏi Ngắn)
Học tập hoặc công vệc (study & work)
Các sở thích và hoạt động cuộc sống (hobbies & daily activities)
Các kĩ năng đời sống (skills)
- Part 2 (Thẻ Gợi Ý)
Sự kiện hoặc hành trình (events or journeys)
Tình huống (situations or memories)
Con người (people)
Sự vật (objects)
- Part 3 (Câu Hỏi Về Quan Điểm, Góc Nhìn)
Lĩnh vực vĩ mô (environment, science or technology)
Văn hoá, sự kiện và hiện tượng (culture, events or phenomenon)
4. 04 Tiêu Chí Chấm Điểm Của IELTS Speaking
Có 10 bands – từ Band 0 đến Band 9 cho phần Speaking (cũng như các phần khác của bài thi IELTS). Trong đó, Band 9 là mức độ cao nhất – dành cho trình độ ngang với người bản ngữ, vì vậy, với Speaking, Band 8 đã được cho là có khả năng giao tiếp tốt bằng tiếng Anh.
Các tiêu chí chấm điểm của IELTS chia làm 4 hạng mục chính:
a/ Fluency and coherence – Lưu loát và mạch lạc
Thể hiện ở những điều sau:
- Sự do dự
- Sự lặp lại vấn đề
- Tự sửa lỗi – nói sai
- Sự gắn kết của ý
- Sự phù hợp theo tình huống
b/ Grammatical range and accuracy – Phạm vi ngữ pháp và độ chính xác
Thể hiện ở độ chính xác về ngữ pháp (thời thì) và tính đa dạng của chủ đề
c/ Lexical resource – Nguồn từ vựng
Thể hiện qua:
- Sử dụng từ linh hoạt & chính xác
- Sắp xếp thứ tự từ hợp lý
- Khả năng diễn giải ý nghĩa qua việc vận dụng từ ngữ
- Sử dụng thành ngữ linh hoạt
d/ Pronunciation – Phát âm
Thể hiện qua:
Nhịp, âm điệu
Trọng âm
Tốc độ nói
Giọng nói
5. Những Điều Cần Biết Về Examiners Của Phần Thi IELTS Speaking
- Giám khảo (examiners) của phần thi IELTS Speaking có thể là những người làm giám khảo vấn đáp chuyên nghiệp toàn thời gian (chỉ đi chấm), cũng có thể là giáo viên tiếng Anh hoặc cựu giáo viên, được huấn luyện và chứng nhận bởi (certified) Cambridge hoặc Hội đồng Anh;
- Giám khảo IELTS Speaking đa phần là người bản ngữ Anh, Canada hoặc Úc. Có thể là người phi bản ngữ (non-native) nhưng những trường hợp như thế này rất hiếm;
- Nhìn chung, giám khảo IELTS Speaking đơn thuần không phải là chuyên gia ngôn ngữ, mà chỉ là giáo viên hoặc từng là giáo viên, thậm chí không nhất thiết tiếng Anh, có thể có kinh nghiệm hoặc không;
- Họ là những người được tuyển chọn theo tiêu chí và được đào tạo để chấm điểm theo tiêu chí của bài thi IELTS Speaking;
- Giám khảo IELTS Speaking được giám sát chặt chẽ và đánh giá (review) định kì về công tác chấm thi. Họ có nhiều cam kết, quy chuẩn và nguyên tắc nghề nghiệp phải tuân theo và thông thường, họ không được tiết lộ mình là giám khảo khi còn đang làm việc;
- Vì là người chấm, nên có thể có đôi chút cảm tính, tuy nhiên, điều này không ảnh hưởng đến điểm số của các bạn, vì họ đa phần chuyên nghiệp và làm việc theo tiêu chí được đưa ra trong bài thi IELTS Speaking;
6. Một Vài Tips Để Hoàn Thành Phần Thi IELTS Speaking Hiệu Quả
Phần thi IELTS Speaking sẽ hiệu quả hơn, nếu các bạn biết một vài Tips hiệu quả sau:
- Hai tay để trên bàn, nhìn thẳng vào giám khảo khi trả lời;
- Hạn chế dùng ngôn ngữ cơ thể (body languages);
- Đừng cố gắng thuộc lòng và trả bải thậm chí khi gặp câu hỏi “tủ”;
- Có thể ghi chú trong Part 2, nhưng việc ghi chú càng ngắn gọn càng tốt;
- Luyện tập nhuần nhuyễn và liên tục đến ngày thi.
7. Những câu hỏi khác về IELTS Speaking
- Bài thi Speaking có được thực hiện cùng ngày với các bài thi khác không?
Không phải luôn luôn. Phần thi IELTS Speaking có thể được thực hiện trước, trong hoặc sau ngày thi 03 kỹ năng còn lại.
- Bạn cần mang gì vào phòng thi?
Bạn phải mang theo đúng giấy tờ tùy thân mà bạn đã cung cấp trong Đơn đăng ký IELTS. ID của bạn sẽ được kiểm tra trước khi bạn vào phòng phỏng vấn.
- Bài thi Speaking kéo dài bao lâu?
Bài thi Speaking hoàn chỉnh thường kéo dài từ 10 đến 14 phút, tuỳ theo khả năng phát triển phần thi của bạn.
- Sẽ có bao nhiêu giám khảo?
Chỉ có duy nhất 01 vị giám khảo. Bài thi Nói là cuộc phỏng vấn 1-1 với giám khảo IELTS đã được chứng nhận.
- Bài thi Speaking được đánh giá như thế nào?
Giám khảo sử dụng các bảng mô tả hiệu suất chi tiết (Q-rubics) để đánh giá điểm số cho 04 tiêu chí sau: sự lưu loát và mạch lạc (25%); Lexical Resource (25%); phạm vi và độ chính xác của ngữ pháp (25%); Phát âm (25%).
- Bài thi Speaking có được ghi âm lại không?
Có, nó được ghi âm lại trên máy ghi âm kỹ thuật số.
- Bài thi Speaking có giống nhau giữa hai hình thức Academic và General hay không?
Hoàn toàn giống nhau, không có sự khác biệt.
8. “Đào sâu” hơn về Part 3 của IELTS Speaking
Phần 1 – Những câu hỏi đơn giản về Bạn
Trong phần 1 của bài thi Speaking, giám khảo sẽ tự giới thiệu và đặt câu hỏi chung về các chủ đề quen thuộc xung quanh cuộc sống của bạn.
Giám khảo sẽ xác nhận danh tính của bạn, sau đó sẽ đặt câu hỏi chung về các chủ đề quen thuộc như quê hương, gia đình, công việc, học tập và sở thích. Phần 1 của bài kiểm tra sẽ kéo dài 4-5 phút.
Ví dụ:
Let’s talk about your hometown or village – Kể về quê hương của bạn
- what kind of place is it?
- what’s the most interesting part of your town/village?
- what kind of jobs do the people in your town/village do?
- would you say it’s a good place to live? (why?)
Let’s move on to talk about your accomodation – Hãy nói về chỗ ở hiện nay của bạn
- tell me about the kind of accommodation you live in?
- how long have you lived there?
- what do you like about living there?
- what sort of accommodation would you most like to live in?
Hãy trả lời những câu hỏi này một cách thông thường theo quan điểm của bạn. Không cần đặt mình vào vị trí của giám khảo xem họ thích nghe gì, bởi điều họ cần là việc bạn hiểu câu hỏi và tương tác lại như thế nào. Hãy xem một câu trả lời khá thông minh như dưới đây:
Q: – How often do you read the newspaper?
A: – Oh. I don’t read the newspaper. I read novels and comic books but not the newspaper. I think it’s because I can get my daily updates from social media. If something important happens in the world I usually hear about it from someone else.
Đây là một câu trả lời khá tốt vì người trả lời không bị động và có thể nói một cách tự tin rằng họ không đọc báo. Quan trọng hơn, họ đã có thể giải thích tại sao và đưa ra những lý do khác để hỗ trợ quan điểm “không tích cực” này.
Tóm lại, bài thi IELTS Speaking Phần 1 về cơ bản là tất cả về bạn, vì vậy hãy là chính mình khi bạn làm bài kiểm tra. Luyện tập với một người bạn như trong phòng thi sẽ giúp bạn nhiều hơn là tự thực hành trước gương.
Phần 2 – Nói về một chủ đề cụ thể
Phần thứ hai của bài thi IELTS Speaking được gọi là “The Long Turn”. Đây là một phần quan trọng của kỳ thi và kéo dài 3-4 phút. Nếu bạn muốn đạt điểm cao (Band 7.0 trở lên), thì bạn phải làm tốt trong phần này. Phần 2 này tương tự như một bài phát biểu ngắn gọn, một bài nói chuyện với rất ít thời gian chuẩn bị. Thí sinh được trao một thẻ chủ đề và dành một phút để suy nghĩ, viết ghi chú. Sau đó, tận dụng tối đa hai phút để nói về chủ đề đó.
Về cơ bản, IELTS Speech Test Phần 2 kiểm tra mức độ bạn có thể nói liên tục trong một khoảng thời gian dài. Một đoạn trả lời trong thời gian hai phút là khá dài so với các câu trả lời dự kiến trong Phần 1 hoặc 3 của IELTS Speaking. Khi viết ra giấy, một câu trả lời hay dài khoảng 220 đến 270 từ, giống như phần hai của bài thi Viết.
9. Tìm hiểu thêm về thẻ chủ đề
Trên mỗi thẻ chủ đề có một câu hỏi chính và các câu hỏi phụ. Câu hỏi chính là câu hỏi quan trọng nhất, vì vậy bạn nên tập trung vào phần này. Các câu hỏi phụ chỉ giúp hướng dẫn câu trả lời của bạn.
Ví dụ:
Describe a hotel that you have visited.
- Where is it located?
- When did you go there?
- Who did you go with?
- What did you like about it?
Bạn có thể thay đổi thứ tự các câu hỏi; thậm chí bỏ qua một trong những câu hỏi phụ hoặc thêm những chi tiết khác nhau để tăng tính hấp dẫn cho bài nói. Vấn đề là bạn có thể trả lời tốt câu hỏi một cách trôi chảy và mạch lạc, trong giới hạn thời gian cho phép.
Dưới đây là một ví dụ về cách trả lời cho câu hỏi trên:
“The hotel that I visited before was the Lucky 7 Hotel. The last time I went there was last year during my colleague’s birthday party. It was a dual celebration for her because she had just been promoted, so she held the party there. I went with my wife, but not the kids. It was a semi-formal affair so I didn’t want my kids running around. I wouldn’t be able to enjoy the celebration if I had to keep an eye on the children all the time.
As for the hotel, I thought it was nice. It wasn’t a five star hotel but the service was still very good. The employees were nice and accommodating. I remember that I asked to be moved to another table since we were seated quite far from the stage. They immediately found my wife and I another seat. The food was surprisingly good. It looked like food you would see in a cheap buffet. But when you ate it, each mouthful was packed with flavor. I remember having thirds. My wife had seconds for dessert. Another thing I liked was their bathroom. You can often tell the kind of service you’ll get by the way they maintain their bathroom. It was spacious and clean. It even smelled good! It spoke volumes about the kind of management they have, especially since it wasn’t a fancy hotel. Overall, it was a good place.“ (243 từ!)
Câu trả lời trên phản ánh một vốn từ vựng khá tốt. Nó chứa đựng nhiều chi tiết về trải nghiệm cá nhân của người nói với chủ đề khách sạn. Các câu hỏi dẫn dắt cũng được bố trí trả lời theo thứ tự trong bài, mặc dù câu hỏi phụ đầu tiên (địa điểm) đã bị bỏ qua. Các chi tiết khác cũng được thêm vào như ‘lý do tại sao anh ấy không mang theo trẻ con’ và ‘bao nhiêu lần họ quay lại bữa tiệc’.
Bài thi IELTS Speaking Phần 2 là một phần rất quan trọng trong tổng thể bài kiểm tra nếu bạn muốn đạt điểm cao. Cố gắng diễn đạt từ kinh nghiệm của bản thân và thực hành nhiều, đặc biệt là về các chủ đề mà bạn không hứng thú.
Đừng quên rằng bạn có 60 Giây để bạn chuẩn bị cho bài nói này.
10. Phần 3: Phát triển sâu hơn chủ đề trong Phần 2
IELTS Speaking phần 3 là phần cuối cùng và quan trọng nhất của bài thi Nói. Trong phần này, các câu hỏi khó hơn được đặt ra bởi giám khảo nhằm mục đích đánh giá đầy đủ hơn thí sinh về tính lưu loát trong tiếng Anh, từ vựng và ngữ pháp. Mặc dù các câu trả lời được yêu cầu không dài bằng The Long Turn (Phần 2), nhưng các câu hỏi có phạm vi rộng hơn và thường có chiều sâu hơn.
Các câu hỏi trong phần 3 thường liên quan đến phần 2 của bài kiểm tra. Vì vậy, nếu trong phần 2 bạn đã nói về quần áo, thì ta có thể đoán được phần 3 sẽ tiếp tục Thảo luận về quần áo, thời trang hoặc sắc đẹp. Tuy nhiên, giám khảo cũng có thể chuyển hướng các câu hỏi khi cần thiết để tránh nhàm chán hoặc thử thách thí sinh ở mức độ cao hơn.
Một điều bạn nên dè chừng ở Phần 3, đó là bất cứ điều gì bạn nói đều có thể bị thử thách hoặc hỏi xoáy thêm vì giám khảo có nhiều thời gian hơn để hỏi về những gì họ muốn. Do đó, bạn không nên “thốt ra” bất cứ điều gì xuất hiện trong đầu. Hãy chắc chắn rằng những gì bạn trả lời đều hợp lý trong ngữ cảnh, dựa trên những điều bạn tin là đúng.
Ví dụ:
– Examiner: In some countries, smoking is banned in public places. Is this okay?
– Test taker: Yes. I think it is alright. They say that second-hand smoke is actually more dangerous to those who do not smoke, so banning smoking will protect people’s health and rights.
– Examiner: But doesn’t the smoker have the “right” to smoke too?
Nếu giám khảo hỏi câu hỏi này, người nói có thể suy nghĩ: “mình đã chọn sai phía để bảo vệ rồi sao?!” Tuy nhiên câu trả lời là bất kể bạn chọn bên nào, hay cá nhân giám khảo nghĩ gì, bài IELTS Speaking có nghĩa là kiểm tra sự lưu loát bằng tiếng Anh của bạn, vì vậy đừng quá lo lắng nếu như bị hỏi vặn lại.
Do đó, bạn nên trả lời theo cách tốt nhất có thể để bảo vệ những gì bạn nói, chẳng hạn như:
Test taker: Though a person has the right to choose or not choose to smoke, if his or her actions negatively affect others, like through second-hand smoke, then the person loses the right.
Bài test IELTS Phần 3 đầy thách thức nhưng cũng có thể là một cuộc trò chuyện thú vị, cởi mở với giám khảo nếu như bạn biết tận dụng. Một lần nữa, lời khuyên là: Be Yourself và nói về những gì bạn biết. Nếu bạn không chắc chắn về câu hỏi, hãy nhớ làm rõ với giám khảo trước khi vội đưa ra câu trả lời. Nhưng quan trọng nhất là cần luyện tập, luyện tập và luyện tập thật nhiều với đa dạng các chủ đề mà chúng tôi thường xuyên cập nhật trong các bài blog tới.
